|
سخنگو و قائم مقام حزب کارگزاران سازندگی و عضو شورای هفت نفره جبهه اصلاحات و از نزدیکان فامیلی و سیاسی آقای هاشمی، در مصاحبه با نشریه داخلی حزب موتلفه اسلامی گفت: ما به عنوان حزب کارگزاران با برداشتی که از دین، مکتب و تجربه بشری داریم، به این نتیجه رسیدیم که اسلام با مشی لیبرالیسم سازگاری دارد / اسلام، نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ندارد. |
|
سقوط حزب کارگزاران سازندگی؟! |
|
سخنگو و قائم مقام حزب کارگزاران سازندگی و عضو شورای هفت نفره جبهه اصلاحات و از نزدیکان فامیلی و سیاسی آقای هاشمی، در مصاحبه با نشریه داخلی حزب موتلفه اسلامی، به تشریح مواضع نظری حزب متبوع خود در عرصه‌های گوناگون پرداخت. حسین مرعشی که با نشریه "ذکر" گفت‌وگو می‌کرد، در اعلام مواضعی بی‌سابقه، اعلام کرد که گروه متبوعش پس از مطالعات فراوان به این نتیجه رسیده‌اند که "اسلام، نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ندارد"، همانگونه که نظام پزشکی و مهندسی ندارد و اقتصاد اسلامی نیز وجود ندارد. در این مصاحبه می‌خوانیم: مرعشی: ما به عنوان حزب کارگزاران با برداشتی که از دین، مکتب و تجربه بشری داریم، به این نتیجه رسیدیم که اسلام با مشی لیبرالیسم سازگاری دارد تا با مشی دولت سالار و سوسیالیستی. سوال: آقای مرعشی، شما می‌گویید حتما از میان لیبرالیسم و سوسیالیسم باید یکی را برای مدیریت جامعه انتخاب کرد، خاطره شعار اول انقلاب در ذهن زنده می‌شود که نه شرقی نه غربی، جمهوری اسلامی چرا که دو قدرت حاکم جهانی در آن مقطع و کشورهای وابسته به خود را با این دو گرایش مدیریت می‌کردند و مدعی بودند که هر کدام از توانایی بیشتری نسبت به مکتب دیگر برخوردار است. جمهوری اسلامی آمد تا این تابو را بشکند که نه لیبرالیسم و نه سوسیالیسم. اما وقتی که شما اینگونه بحث می‌کنید که بهترین و کارآمدترین نظام سیاسی تجربه شده و برگرفته از عقل جمعی بشر برای مدیریت جوامع، لیبرالیسم است این سوال در ذهن ساخته می‌شود که تا به حال به این فکر نیفتاده‌اید که جمهوری اسلامی خود یک مکتب جدید است و مدعی ایدئولوژی مدیریت جوامع بر اساس اصول ناب اسلامی و انسانی. چرا سعی نکردید تا پارامترها و مدیریت اسلامی را کشف و استخراج کنید و بر این اساس به لیبرالیسم پناه نبرید؟ چرا موتلفه این کار را نکرده است. ما اصلا معتقد نیستیم اسلام نظام اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دارد. همانطور که نظام پزشکی ندارد. شما خودتان شخصیتی هستید که سال‌ها فعالیت‌های اقتصادی داشتید و بهتر از هر کسی می‌توانید به سمت کشف نظام اقتصادی حرکت کنید. نه ما قائل به این که اسلام نظام اقتصادی دارد، نیستیم. اسلام دین هدایت است. همانطور که نظام مهندسی ندارد نظام اقتصادی هم ندارد. اقتصاد اسلامی را اعتقاد ندارید؟ خیر در اسلام به هیچ عنوان اقتصاد اسلامی وجود ندارد. اعتقاد ندارید یا اینکه اسلام در این زمینه حرف ندارد؟ نه اسلام، احکامی در زمینه حوزه اقتصاد دارد. احکام که در حوزه قضا و قضاوت هم دارد. اما "نظام قضایی ندارد". اسلام تنها احکام اقتصادی دارد و نه نظام اقتصادی. جمهوری اسلامی شکل گرفت تا این نظام‌ها بر اساس احکام دین تدوین شود. اگر قرار بود که 1400 سال پیش نظام‌های مدیریتی در حوزه‌های مختلف برای امروز ما تدوین شده باشد که دیگر چه زحمتی ما باید می‌کشیدیم؟ نظام مجموعه‌ای از نهادها و روابط میان این نهادهاست. این در اسلام نیست. البته شان اسلام هم نیست که همچنین مسایلی را داشته باشد. چون نظام‌ها متناسب با تجربه و تجمع عقل بشر در حال تغییر و تحول‌اند. یعنی چی در شان اسلام نیست که دارای نظام خاص خود باشد؟ یعنی اسلام دین هدایت است. این هدایت یک نرم‌افزار است که برای تجلی و به منصه ظهور رسیدن به سخت‌افزارهایی متناسب با مقتضیات روز نیاز دارد. اسلام دینی ابدی است. یک اصولی و حدودی را تعریف می‌کند که بشر در چهارچوب آن حدود خودش اقدام کند. اما مقتضیات زمان و مکان هم هست. بحث مقتضیات مطرح نیست. به هر حال اساساً اسلام نظام اقتصادی ندارد. آقای مرعشی جواب سوالم را ندادید که آیا اسلام نمی‌تواند نظام اقتصادی داشته باشد؟ به هیچ عنوان اسلام نمی‌تواند نظام اقتصادی داشته باشد. مگر امام جعفر صادق متخصص روابط پول و بانک بود که بیاید در این حوزه وارد شود و نظام اقتصادی معرفی کند. پس جایگاه اجتهاد در کجاست؟ اجتهاد وظیفه دارد تا به بررسی قواعد دست‌ساز بشر بنگرد تا اگر با احکام دینی مغایرت نداشت آن را تایید کند. فقط تایید و تکذیب قوانین بشری و انسانی در حوزه اجتهاد می‌گنجد؟ اصلا اجتهاد در حوزه فقه مفهومی نیست که شدنی باشد. برای مثال در مورد ساختمان شما قصد دارید ساختمان‌سازی کنید می‌خواهید تیرآهن را جوش دهید آجرچینی کنید ... آقای مرعشی ساختمان ساختن فقط یک سخت‌افزار ساختن است. نخیر. محاسباتش هم به عنوان نرم‌افزار محل بحث است. ساختمان‌سازی یک نظام فنی مهندسی است. اگر جایی احساس کردند که برای تطبیق با اسلام و اینکه آیا مغایرتی دارد یا ندارد، باید بیایند و از کارشناس سوال کنند. نگاه شما در حوزه دین هم یک نظام دموکراتی و فن‌سالارانه است. حتما چنین است. اسلام نظام پزشکی هم ندارد. اما درباره بهداشت تاکید کرده و گفته که نظافت خوب است. اما اسلام کلیاتی درباره همه مسایل نظیر بهداشت، قضاوت، اقتصاد و سیاست و ... دارد؟ بله قواعد و کلیاتی که فقط خواسته بشر را هدایت کند. اما زندگی در این دنیا، زندگی‌ای است که نظام اقتصادی، نظام بانکی همگی دستاورد و تجارب بشری است. آقای مرعشی از تجارب دولت نبوی و علوی و احادیث، روایات، احکام و مستندات دینی نمی‌توان نظام‌های اسلامی را استخراج کرد؟ در صدر اسلام که رسول (ص) در جزیره العرب حکومت می‌کردند جزیره العرب آن روز پول ملی نداشته است... در همه جوامع، پیشرفت و تحول در آن روزها بود در همه جوامع با گذشت زمان شکل گرفته که ادعای جالبی برای مدعیان نمی‌تواند باشد. دقت داشته باشید که در آن مقطع درهم و دینار واحد پول مردم ایران بوده است اسلام نظام اقتصادی نداشت. چه کسی می‌گوید اسلام نظام اقتصادی داشته است. تاکیداتی درباره خمس و زکات دارد اما نظام اقتصادی‌ای مشخص نمی‌شود. آقای مرعشی اینکه می‌گویید یک دستاورد بشری است. این دستاورد بشری هم محصول تجمیع عقل بشری است. اما این عقل بشری را هم اسلام به آن توجه داشته است. اسلام دستوراتی دارد. اما وقتی سخن از معامله می‌شود تاکید می‌کند حق نداری اشکالات جنسیت را بپوشانی، اگر این کار را کردی حرام است. اسلام مرزبندی میان حلال و حرام‌ها را مشخص کرده است اما این حلال و حرام‌ها دستورات احکام است. نظام اقتصادی که در جمهوری اسلامی با به عنوان یک گروه "مسلمان معتقد به لیبرالیسم" به دنبال اجرایی کردن آن هستیم هرگز نمی‌تواند با احکام اسلام مغایرت داشته باشد. ربا حرام است ولی آیا اگر من امروز به شما پولی بدهم و نرخ تورم روی پول من اثر بگذارد و زمانی که شما قصد پس دادن پول مرا داشتی پول ارزان شده باشد آیا باید مابه‌التفاوت این پول را به من بدهی یا اینکه نه این مساله ربوی است یا نه؟ در حال حاضر بخشی از مجتهدین معتقدند دریافت مابه‌التفاوت مبتنی بر نرخ تورم ربا نیست چرا که قرار نبود اصل پول ارزان شود. اجتهادی که شما روی آن پافشاری می‌کنید تحقیق درباره همین مسایل است اما این‌ها را نمی‌توان نظام اقتصادی دانست. نظام اقتصادی یعنی اینکه شناخت چگونگی صادرات و واردات، بررسی قوانین حاکم بر بنگاه‌ها، چگونگی تعیین دستمزد، مشخص شدن چگونگی سود، روابط بین مجموعه نهادها، شناخت جایگاه دولت، مالیات در اقتصاد و ... بالاخره باید نهاد و مرجعی باشد که روابط این چنینی را بر اساس همان اصول و میزان‌های اسلامی مورد سنجش قرار دهد تا با احکام دینی مغایرت نداشته باشد. بله به همین دلیل ما معتقدیم که وجود شورای نگهبان برای یک نظام دینی لازم است. در یک نظام دینی هر چقدر لیبرال‌ها هم بستر فعالیت داشته باشند، ما معتقدیم که باید شورای نگهبان وجود داشته باشد که مصوبات را با احکام اسلامی مطابقت کند |